De wondere wereld van de waterbouw

Een prachtige presentatie voor PCOB-Liesveld, donderdag 11 januari 2024 in de Vijverhof.

Het thema was “De wondere wereld van waterbouw”. Verzorgt door de heren Remco v/d Ven en Dik Snel.

Onze voorzitter, Nico Jongerius, opende de bijeenkomst door alle aanwezigen namens het bestuur veel heil en zegen toe te wensen voor het nieuwe jaar 2024. Een bijzonder welkom voor onze nieuwe leden en natuurlijk voor de sprekers van deze middag.

Het thema vanmiddag “water”. Daarvan hebben we genoeg deze laatste weken. Een rivier vol van water, het bruisen van de golven en het rumoer der natiën. Dit brengt ons bij Psalm 65. “Loflied op Gods goedheid” ”Die het bruisen van de zeeën stilt, het bruisen van hun golven en het rumoer van de volken”.

Nico ging voor in gebed. “Hemelse Vader. Wij danken U voor ons samenzijn zo aan het begin van het nieuwe jaar. De Psalm die we lazen spreekt ervan. Het rumoer der natiën. Wij bidden U om vrede. Wees ons nabij in het jaar dat voor ons ligt. Mag alles strekken tot eer van U”.

Nico sprak nog een enkel woord ter inleiding. In onze Nederlandse taal komen we de uitdrukking tegen: Gods water over Gods akkers laten stromen. Meestal betekent dat “laat maar…bemoei je er niet mee”. Toch kan je hier ook een positieve uitleg aan geven. De middeleeuwers, de bisschoppen, bouwers van Gotische kerken wisten dat te verbeelden d.m.v. waterspuwers, de gargouilles. Waterspuwers waarvan de kop, de uitgang, bestaat uit een duivelse afbeelding. Zelfs het kwade wordt overwonnen. Via die duivelse monden bereikt het heilzame water de aarde. Gij bezoekt het land en verleent het overvloed lazen we in de psalm. Jesaja spreekt er ook van. “Dauwt hemelen. Jesaja 45:8”. Het land wordt gezegend maar mensen worden gezegend met talenten. Vandaag gaan we kennismaken hoe die talenten o.a. tot uiting komen in kennis en vaardigheden m.b.t. de wondere wereld van de waterbouw.

Hr. v/d Ven is de spreker en hr. Snel zorgt voor de techniek.

Voor gebruikt gemaakt kon worden van stoommachines werden baggerwerken uitgevoerd door de inzet van mens- en paardenkracht. Op de eerste foto zagen we een man in een vlet werken met een baggerbeugel. Dit is een soort schepnet met een lange steel.

De techniek verbeterde en de baggermolen werd aangedreven door vier paarden. Er werden ook mannen voor gebruikt. ’s Morgens vroeg werden die uit de gevangenis opgehaald en moesten dan als straf het rad draaiende houden. Hier komt het woord raddraaiers vandaan.

Kort na 1850 werden stoommachines ingebouwd in baggerwerktuigen voor de steeds omvangrijkere waterbouwkundige werken in Nederland, Europa en tot ver daar buiten.

Met de uitvinding van de centrifugaalpomp werd een nieuw type baggerschip mogelijk, de sleephopperzuiger die al gebruikt kon worden bij de aanleg van de Nieuwe Waterweg. Hieraan werd in 1868 begonnen en was een grote stimulans voor de baggeraars.

Pampus was ooit een ondiepte ( zandbank)  in de toenmalige Zuiderzee. Deze zandbank bezorgde de scheepvaart veel hinder. Het kwam vaak voor dat schepen voor Pampus lagen. Ze moesten een tijd wachten voordat het vloed werd en ze Pampus konden passeren.

Buurtschap De Weert ligt als een eiland tussen de Maas en het grindgat van L’Ortye. Grindgaten zijn ontstaan door het wegbaggeren van zand en grind uit de uiterwaarden langs de Maas. De opgebaggerde grind- en zandmassa wordt in schuiten afgevoerd naar de Maas en zo verder getransporteerd als grondstof voor wegenbouw, beton en baksteen.

Maasvlakte één. De Maasvlakte is in de jaren 60 aangelegd en is gebouwd door het leggen van een ringdijk waarbinnen zand uit de Noordzee werd opgespoten. Dit vormt de bodem van de vlakte.  Hier is een groot industriegebied aangelegd in de monding van de Maas. Wegens aanhoudende groei van m.n. de op- en overslag van containers in de Rotterdamse havens werd onderzoek gestart naar verdere uitbreidingsmogelijkheden van de haven. Dit uitbreidingsproject ,alsook het nieuwe industrieterrein, werd Maasvlakte twee.

Eén van de aanwezigen vroeg hr. v/d Ven of al dat afgraven nog invloed heeft op de bodemgesteldheid. Mevrouw dacht hierbij aan de gaswinning in Groningen. Hr. v/d Ven vertelde ons toen over de Bollen van Goeree, onderzee duinen. Dit is een geologische formatie in de diepe ondergrond van Nederland en het voor de Nederlandse kust gelegen deel van de Noordzee. Uit onderzoek blijkt dat de natuur zichzelf herstelt.

Verder hoorden we nog over de luchthaven van Hongkong en de Palmeilanden.

De luchthaven van Hongkong ligt op het grootste kunstmatige eiland dat ooit gebaggerd werd. Bij de aanleg werd gebruik gemaakt van Nederlandse en Belgische kennis en bedrijven. Twee kleine rotsachtige eilandjes vlak voor de kust van Lantau dienden als startpunt.

Palmeilenden zijn kunstmatige eilanden voor de kust van Dubai. Het project is door eerste minister Mohammed bin Rasjid Al Maktoem opgezet om het toerisme te laten groeien. De eilanden hebben de vorm van een palmboom, een stam met veel zijtakken.

Het was een prachtige, interessante presentatie met veel aansprekende beelden en animatiefilms. Hr. v/d Ven heeft een enorme kennis en is een enthousiast verteller. Een welverdiend applaus voor beide heren. Want zonder de techniek komt een spreker ook niet goed uit de verf.

Jan Fredrikze sloot af met een dankwoord en het gedicht “Door goede machten” van Diettrich Bonhoeffer.

Bonhoeffer ( 1906-1945) schreef dit gedicht een paar maanden voordat hij vermoord werd voor zijn verloofde en familie.

Door goede machten trouw en stil omgeven

Behoed, getroost, zo wonderlijk en klaar

Zo wil ik graag met u, mijn liefsten, leven

En met u ingaan in het nieuwe jaar

Wil nog de oude pijn ons hart vernielen

Drukt nog de last van ’t leed dat ons beklemt

O Heer, geef onze opgejaagde zielen

Het heil waarvoor Gij zelf ons hebt bestemd.

En wilt Gij ons de bitt’re beker geven

Met leed gevuld tot aan de hoogste rand

Dan nemen wij hem dankbaar zonder beven

Aan uit Uw goede, Uw geliefde hand.

Maar wilt Gij ons nog eenmaal vreugde schenken

Om deze wereld en haar zonneschijn

Leer ons wat is geleden dan herdenken

Geheel van U zal dan ons leven zijn.

Laat warm en stil de kaarsen branden heden

Die Gij hier in ons duister hebt gebracht

Breng als het kan ons samen, geef ons vrede

Wij weten het, Uw licht schijnt in de nacht.

Valt om ons heen steeds meer het diepe zwijgen

De eenzaamheid, die nergens uitkomst ziet,

Laat ons dan allerwege horen stijgen

Tot lof van U het wereldwijde lied

In goede machten liefderijk geborgen

Verwachten wij getroost wat komen mag

God is met ons des avonds en des morgens

Is zeker met ons elke nieuwe dag.

Lieneke Jopse