Presentatie voor PCOB-Liesveld op 18 maart 2025 door mijnheer Wim Zondag met als thema “Hoe komen we aan onze achternaam”.
Onze voorzitter, Nico Jongerius, opende de bijeenkomst door het lezen van Jesaja 43:1-8.
Weest niet bevreesd, want ik heb u verlost. Ik heb u bij uw naam geroepen, u bent van Mij.
Nico ging voor in gebed.
Nico las een overdenking voor n.a.v. dit Bijbelgedeelte gepubliceerd door zijn oud leerling Anne-Saar Kuntz. Zij publiceert overdenkingen onder de titel “Hij lacht”.
Deze overdenking kunt u hieronder teruglezen.
Hierna kreeg hr. Zondag het woord.
Mijnheer was erg blij met de grote opkomst. Wij, als bestuur natuurlijk ook!
Hr. Zondag was zijn werkzame leven werkzaam als ambtenaar burgerlijke zaken.
De burgerlijke stand is een belangrijk onderdeel van ons leven.
Er zijn wel 314.000 familienamen.
Voor 1811 was de burgerlijke stand een kerkelijke aangelegenheid. Toen kwam Napoleon en werd de burgerlijke stand een overheidstaak. Toen kwamen ook de vreemde namen. B.v. Poepjes, Zondergeld, Bontekoe. De oudste familienamen zijn de namen van de vaders. Patroniem of vadersnaam. Veel mensen hadden een bijnaam. B.v. Jan de koe of Piet de slager . De herkomst van familienamen werd vaak geografisch bepaald. B.v. naar de streek waar men woonde, of een dorp of rivier. B.v. Klaas aan de Wiel.
In 1901 werd de meerderjarige leeftijd verlaagd van 23 naar 21 jaar. De mondelinge huwelijksafkondiging op zondag werd afgeschaft. Het kastje met afkondigingen kwam naast het gemeentehuis te hangen. Er kwam algemeen kiesrecht. Er veranderde in de loop van de tijd heel veel. De wet voorkoming schijnhuwelijken werd ingevoerd. Een schijnhuwelijk is lastig te bewijzen. Trouwt iemand van 19 met iemand van 80, is dat schijn? Trouwen mensen met elkaar die een andere taal spreken zodat ze elkaar amper verstaan en begrijpen, is dat schijn?
Er kwam de wet elektronische dienstverlening burgerlijke stand. Keuze mogelijkheid voor een dubbele achternaam.
Met de komst van zoveel vreemdelingen kwamen er nog moeilijkheden bij. Geen geldige papieren, geen paspoort. In sommige landen loop je drie keer rond de totempaal en ben je getrouwd. Maar is dat rechtsgeldig? Het buitenlands naamrecht werd in Nederland ingevoerd. De hoofdregel is dat het naamrecht geldt van het land waar de betrokkene de nationaliteit van heeft. B.v. een kind geboren in Nederland uit gehuwde Egyptische ouders, wordt door de Nederlandse ambtenaar van de burgerlijke stand het Egyptische naamrecht toegepast.
Het geven van voornamen is in Nederland sinds 1970 vrij, mits het geen ongepaste/ bespottelijke naam is. Een Marokkaanse vader mag bij de aangifte van zijn kind alleen voornamen geven die geaccepteerd zijn in Marokko, dus geen Wim of Piet. En zo is er heel wat te verhandelen bij burgerzaken.
Je kan ook nog van naam veranderen, dat is wel een duur grapje. +- € 835,– De Nederlandse wet beschouwt elke wijziging, zelfs als het maar om één letter gaat, als een volledige juridische procedure. Mijnheer noemde als voorbeeld Rijstenbil dat werd Rijsenbilt.
Mijnheer heeft als hobby geologie. Als afsluiting vertelde hij daar een verhaal over “Het graf met de handjes” op de begraafplaats van Roermond.
De begraafplaats was van oorsprong een joodse begraafplaats. De uit Amsterdam afkomstige cavaleriekolonel trouwde in 1842 met een Roermondse jonkvrouw. Door hun achtergrond was het een gemengd huwelijk, protestant en katholiek. De kolonel werd bij zijn overlijden begraven op het protestantse deel en zijn vrouw in gewijde grond voor de katholieken. Ze konden dus niet in één graf. De oplossing werd gevonden in een dubbelgraf aan beide zijden van de muur. De graftekens verbonden door twee handen die over de muur in elkaar grijpen. Een liefdevol verhaal.
Jan bedankte hr. Zondag voor de mooie presentatie en sloot af met een gedicht van Geeske Wiersma “Gebed voor mijn kinderen”.
Lieneke Jopse
__________________________________________________
Hieronder de overdenkingen Anne-Saar Kuntz. Zij publiceert onder de titel “Hij lacht”.
