Ondanks alle technische problemen toch een mooie middag, donderdag 13 november 2025.
Mijnheer Gerrit Venis gaf voor PCOB-Liesveld een presentatie met als thema “Struikelstenen”.
Na de pauze hadden we onze jaarlijkse verloting.
Onze voorzitter, Nico Jongerius, heette ons welkom en besloot eerst de brief van ANBO/PCOB ter sprake te brengen en hier een korte uitleg over te geven.
*Het Magazine komt voortaan per post.
*Onze eigen identiteit blijft gegarandeerd behouden.
*De contributie wordt vanaf volgend jaar centraal geïnd.
*Onze eigen penningmeester blijft onze eigen centen beheren.
Mijnheer Hak vraagt hoe het dan met onze eigen Nieuwsbrief zit. Blijft die gelijk verschijnen met het Magazine en moet die rondgebracht worden.
Antwoord: We moeten nog even overleggen hoe we het precies in het vat gaan gieten. Maar onze insteek is : iedere maand een eigen Nieuwsbrief, behalve in juli en december, en de bezorgers/sters van het Magazine zijn bij deze gepromoveerd tot Nieuwsbrief bezorgers/sters. Misschien kunnen we overgaan tot digitale verspreiding van de Nieuwsbrief.
Flip vraagt of wij, als bestuur, op de hoogte waren van de contributie verhoging.
Antwoord: Als bestuur hebben wij daar niets over te zeggen. De ledenraad heeft er in toegestemd om de contributie van ANBO en PCOB gelijk te trekken. Door deze fusie vormen we weer de grootste belangenbehartigingsgroep voor ouderen in Nederland.
Hierna begon het officiële gedeelte.
Nico las Psalm 17:5-9 “Gebed om redding” en ging voor in gebed.
De inleidende woorden kwamen ook uit deze Psalm en hadden betrekking op het onderwerp van vanmiddag.
“Neig Uw oor tot mij, luister naar mijn woorden. Toon de wonderen van Uw goedertierenheid, U, die hen verlost die tot U de toevlucht nemen. Bewaar mij als Uw oogappel . Verberg mij onder de schaduw van Uw vleugels voor de goddelozen die mij verwoesten, voor mijn doodsvijanden, die mij omsingelen”.
Hierna kreeg mijnheer Gerrit Venis het woord.
Hartelijk dank voor de uitnodiging.
In navolging van een groot aantal andere dorpen en steden heeft de Stichting Struikelstenen Sliedrecht in het trottoir van de huizen waaruit in de tweede wereldoorlog Sliedrechtse inwoners zijn verdreven zogeheten Stolpersteine/Struikelstenen laten aanbrengen.
Zo’n steen is een blokje beton van 10x10x10 met bovenop een messingplaatje waarop naam, geboorte datum, datum van arrestatie, datum van overlijden ( vergast of gedood) en de plaats van overlijden vermeld is.
De Duitse kunstenaar en initiatiefnemer Gunter Demnig noemt de stenen zo, omdat je erover struikelt met je hoofd en hart, en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen. Hier zagen we ook een filmpje over.
16 december 1992 werd door Gunter Demnig in Keulen de allereerste Stolpersteine geplaatst voor het stadhuis, ter herdenking van de deportatie van Sinti en Roma op bevel van Heinrich Himmler.
In 1995 werd, eveneens in Keulen, de eerste struikelsteen voor individuele slachtoffers in de stoep geplaatst. 6 februari 2017 werd de eerste struikelsteen in Sliedrecht gelegd ter nagedachtenis aan de Joodse families zoals o.a. de families Kleinkramer en Hartog den Hartog.
Het idee van struikelstenen ontstond door een artikel in de krant en een met hakenkruizen bekladde vuilnisbak. Er werd een werkgroep opgericht die van mening was dat het echt noodzakelijk is om de jeugd te vertellen over de verschrikkingen die de Joodse bevolking heeft meegemaakt. Deze werkgroep vroeg bredere ondersteuning bij de dijk synagoge en bij mevrouw Anja v/d Starre. Mevrouw v/d Starre was de drijvende kracht achter het levend houden van het lot van de Merwedegijzelaars.
In 2016 werd de werkgroep omgezet in een stichting.
De 18 Joodse inwoners van Sliedrecht die in Duitse concentratiekampen zijn omgebracht, waren allemaal familie van elkaar.
Eén struikelsteen voor fam. Kleinkramer. Het gezin bestond uit vader, moeder en vier kinderen. Na het bombardement op Rotterdam waren er redenen om te verhuizen. Zo kwam dit gezin in Sliedrecht te wonen. Zoon Simon bereidt samen met zijn oom Jacques van Gelderen een onderduikvlucht voor. Dit mislukt en ze worden gevangen genomen. Simon wordt vrijgelaten maar het gezin komt onder huisarrest. Dit was tegelijk makkelijk voor de Duitsers, want in september 1942 werd het hele gezin opgepakt. Moeder en drie kinderen kwamen om in Auschwitz en vader en Simon in of nabij Seibersdorf.
Zo vertelde mijnheer over ieder gezin iets.
Ik zal u nog vertellen over “Het droevigste huis van Sliedrecht”.
Dit huis werd bewoond door mejuffrouw Leentje Nederlof. Het huis is groot genoeg om kostgangers in te houden. De joodse familie van Gelderen trekt in 1941 bij haar in. Zeker 10 Joodse onderduikers heeft Leentje onderdak geboden. Ze worden verraden en allemaal, ook Leentje, opgepakt. Vandaar het woord “droevigste huis” voor al het menselijke leed dat zich daar heeft afgespeeld. In 1990 is dit mooie pand gesloopt.
Het werk van de Stichting is nog niet klaar. Er is een onderwijsproject in voorbereiding, een volgende steenlegging wordt voorbereid en er is een wandelroute uitgezet.
Ondanks alle technische mankementen, die zeker voor de spreker erg vervelend hebben moeten zijn, was het een indrukwekkende presentatie.
Jan bedankte hr. Venis hiervoor en overhandigde een envelop.
Jan sloot af met een gedicht van Jorris Hoste.
Met de hand geslagen straat
roept zachtjes uit waar het om gaat
struikel hier.
Struikel over brute moord
ga onderuit bij ieder woord:
Geboren
Gewoond
Gedood
Geboren ben ik, uit een vrouw
die van me hield,
net als bij jou.
Ik heb gewoond op deze plek
waar jij nu ligt
stond ooit mijn bed,
dat trilde toen de deur zich sloot
niet lang daarna
werd ik gedood.
Sta op, loop verder
Er schijnt een licht door elke kier
zolang er iemand struikelt hier.
Toen was het pauze met koffie/thee en een koekje en werden de lootjes verkocht.
In opperste concentratie werden de nummers in de gaten gehouden.
Onze voorzitter was intussen quizmaster.
Een gezellig slot van deze middag.
Hartelijk dank voor uw aanwezigheid en de meegebrachte presentjes.
De verloting heeft € 236,80 opgebracht.
Lieneke Jopse.
